هر آنچه که باید در مورد آزمایش کولونوسکوپی بدانید

آیا لازم است آزمایش کولونوسکوپی انجام دهید؟ مطمئناً این آزمایش به تشخیص متخصص داخلی تجویز شده است. پزشک داخلی با معاینه شما برای بررسی‌های دقیق‌تر این آزمایش را پیشنهاد می‌کند. حال این آزمایش به چه منظور انجام می‌شود؟ آزمایش کولونوسکوپی به منظور بررسی تغییرات و موارد حیاتی در روده بزرگ و راست روده انجام می‌شود. طی این آزمایش یک لوله طولانی و انعطاف‌پذیر به نام کولونوسکوپ داخل راست روده قرار می‌گیرد. در حالی که یک دوربین کوچک بالای لوله وجود دارد تا پزشک بتواند وضعیت و شرایط روده بزرگ را بررسی کند. البته با استفاده از این جراحی و به تشخیص پزشک می‌توان بافت‌های غیرطبیعی و پولیپ را از راست روده و روده بزرگ حذف نمود.

آیا انجام آزمایش کولونوسکوپی سخت است؟

خیلی‌ها هنگامی که متوجه می‌شوند یک لوله انعطاف‌پذیر در داخل روده بزرگ و راست روده قرار می‌گیرد انجام این آزمایش را سخت و کمی خطرناک تصور می‌کنند. اما لازم است بگوییم این آزمایش بسیار راحت انجام می‌شود و حدود ۲۰ دقیقه تا یک ساعت طول می‌کشد. البته در صورت وجود اقدامات درمانی ممکن است آزمایش کولونوسکوپی بیشتر از یک ساعت هم طول کشد. اگر موارد مهم قبل از آزمایش را به خوبی انجام دهید و پزشک شرایط لازم را برای شما بررسی کند، لازم نیست نسبت به انجام این آزمایش نگران باشید.

چه زمانی آزمایش کولونوسکوپی تجویز می‌شود؟

آزمایش کولونوسکوپی برای مشاهده روده راست و روده بزرگ انجام می‌شود که در صورت هرگونه علائم و نشانه‌های مربوط به این قسمت این آزمایش توسط پزشک توصیه می‌شود. در موارد زیر به برخی موارد پرکاربرد برای آزمایش کولونوسکوپی می‌پردازیم:

• در صورت داشتن سابقه پولیپ احتمال این که پزشکآزمایش کونولوسکوپی را تجویز کند، بسیار زیاد است.
• کولونوسکوپی به بررسی برداشتن پولیپ‌های اضافه کمک می‌کند.
• اگر این آزمایش را هر چند وقت یک بار انجام دهید، خطر ابتلا به سرطان روده بزرگ کاهش پیدا می‌کند.
• افرادی که دارای سن ۵۰ سال به بالا را دارند و ابتلا به سرطان هستند، ممکن است پزشک هر چند سال یک بار این انجام آزمایش کولونوسکوپی توصیه کند.
• یکی از سرطان‌های رایج در بین افراد مسن سرطان روده بزرگ است که با انجام کولونوسکوپی کاملاً قابل مشاهده می‌باشد.
• در مواردی که آزمایش کولونوسکوپی انجام می‌شود، علائم و نشانه‌‌هایی از روده مانند درد شکم، خونریزی از رکتوم، یبوست مزمن، اسهال مزمن و دیگر مشکلات مربوط به روده مشاهده شده است.
• وجود پولیپ‌های کلورکتال در دیواره داخلی روده بزرگ یا رکتوم یکی دیگر از دلایل انجام این آزمایش است. این مشکل بیشتر در مردان بالای سن ۵۰ سالگی مشاهده می‌شود. پولیپ‌های کلورکتال به دو گروه تقسیم می‌شود؛ پولیپ‌هایخوش خیم و پولیپ های سرطانی. در صورت شناسایی تولید و خارج کردن آن توسط آزمایش کولونوسکوپی احتمال مواجه شدن با سرطان کلورکتال رفع می‌شود.

قبل از آزمایش کولونوسکوپی چه کارهایی باید انجام داد؟

اولین کاری که باید قبل از آزمایش کولونوسکوپی انجام شود، پاکسازی روده بزرگ است. در صورت وجود هر گونه آلودگی در روده بزرگ احتمال این که موارد غیرعادی مشاهده نشود، بسیار زیاد است. برای خالی کردن روده باید چند نکته رعایت شود:

• یک روز قبل از آزمایش نباید مواد جامد مصرف کنید.
• نوشیدن مایعات و غذاهای سبک مانند آب، چای، قهوه بدون شیر و خامه مانعی ندارد.
• از خوردن مایعات قرمز رنگ که ممکن است آزمایش را با مشکل روبرو کند، دوری کنید.
• حدود ۸ ساعت قبل از آزمایش کولونوسکوپی سعی کنید چیزی نخورید.
• به توصیه پزشکان روز قبل از آزمایش یک ملین مصرف کنید.
• حدود یک هفته قبل از آزمایش تنها داروهایی که توسط پزشک تجویز شده است، را مصرف کنید.
• در صورتی که با بیماری خاصی مواجه یا مجبور هستید داروهای مربوط به بیماری‌های دیابت، فشار خون و مشکلات قلبی استفاده کنید، حتما قبل از آزمایش با پزشک خود درباره این موضوع صحبت نمایید.
• در صورتی که داروهای حاوی آهن یا آسپرین، وارافین و داروهای ضد انعقاد خون استفاده می‌کنید حتما به پزشک خود اطلاع دهید.
• استفاده از برخی داروها ممکن است در انجام آزمایش اختلال ایجاد کند. بنابراین گفتن این نکات و انجام آن بسیار اهمیت دارد تا آزمایش کولونوسکوپی بدون دغدغه و مشکل خاصی انجام دهید تا نتیجه آزمایش به بهترین صورت ممکن قابل مشاهده باشد.

برای انجام آزمایش کولونوسکوپی آماده شوید

برای انجام آزمایش کولونوسکوپی نباید لباس خاصی به تن داشته باشید. سعی کنید آرامش خود را در طول آرمایش حفظ کنید. نداشتن هیچ گونه استرس و نگرانی موجب می‌شود با خیال راحت این آزمایش را به پایان برسانید. در برخی موارد پزشک برای آرام کردن بیمار آرامبخش‌های ملایم به صورت قرص تجویز می‌کند. در برخی موارد، آرامبخش همراه با ضد درد ترکیب می‌شود تا درد حاصل از این آزمایش به حداقل برسد. برای انجام این آزمایش باید به پهلو بخوابید و زانوهای خود را در قفسه سینه قرار دهید. سپس پزشک یک کولونوسکوپ در داخل رکتوم شما قرار می‌دهد. اندازه اسکوپ که به اندازه روده شما است، شامل یک چراغ قوه و یک لوله است و هوا به داخل روده بزرگ پلمپ می‌شود. در نتیجه روده شما باد می‌شود و پزشک بهتر می‌تواند داخل روده را مشاهده کند.

وسیله قرار گرفته داخل روده آبی یک دوربین کوچک است. تصاویر از یک مانیتور خارجی توسط پزشک مشاهده می‌شود و پزشک می‌تواند با استفاده از ابزارهای مخصوص مقدار بافت را از داخل رود جهت نمونه بردارد و یا ممکن است بافت‌های غیرعادی را حذف کند.

بعد از آزمایش کولونوسکوپی چه پیش می‌آید؟

بعد از آزمایش کولونوسکوپی به دلیل مصرف مسکن یا آرام بخش شما احساس درد ندارید که برای بازگشت به منزل لازم است یک نفر همراه خود داشته باشید. توصیه می‌شود رانندگی نکنید و سرکار نروید. در صورت برداشتن پولیپ و بافت‌های غیر عادی در حین آزمایش پزشک برای شما یک رژیم غذایی خاص  در نظر می‌گیرد که باید به طور دقیق آن را رعایت کنید تا بافت برداشته شده کاملا ترمیم شود. چند روز بعد از آزمایش احساس تهوع یا نفخ طبیعی است که با انجام پیاده روی درد و ناراحتی شما کمتر می‌شود. همچنین ممکن است بعد از آزمایش متوجه خون شوید که اصلا جای نگرانی نیست. اما در صورت ادامه داشتن خونریزی و لخته‌های خون و مواجه شدن با علائمی چون تب و لرز حتما با پزشک خود در تماس باشید.

آزمایش کولونوسکوپی به صورت مثبت یا منفی به نتیجه می‌رسد؟

نتیجه آزمایش کولونوسکوپی به صورت مثبت یا منفی اعلام می‌شود که در ادامه به صورت دقیق در مورد هرکدام از نتایج توضیح خواهیم داد. نتیجه منفی به دلیل عدم مشاهده موارد غیرعادی در کولونوسکوپی اعلام می‌شود. در برخی مواقع وجود موادهای اضافی در روده موجب می‌شود روده به خوبی قابل مشاهده نباشد که پزشک این آزمایش را دوباره تکرار خواهد کرد. افرادی که در خطر ابتلا به سرطان بزرگ قرار دارند، هر سال این آزمایش را تکرار کند تا با نتیجه آزمایش خیلی سریع از ابتلا به سرطان روده بزرگ مطلع شوید.

اما برعکس نتیجه منفی، زمانی نتیجه آزمایش کولونوسکوپی مثبت می‌شود که پزشک علائم غیرعادی در بافت روده مشاهده کند. البته فراموش نکنید که بیشتر پولیپ‌های داخل روده عامل سرطان نیستند. برخی از آن‌ها عامل پیش از سرطان هستند که برای انجام آزمایشات دقیق‌تر، پولیپ خارج شده از کولونوسکوپی مورد بررسی قرار می‌گیرد.

جمع بندی

آزمایش کولونوسکوپی معمولاً برای کسانی که با مشکلات روده مواجه هستند تجویز می‌شود که به پزشک در تشخیص دقیق‌تر کمک می‌کند. برای رسیدن به نتیجه قطعی توسط این آزمایش باید روده کاملاً تمیز باشد. در برخی موارد پزشک برای این کار داروهای خاصی تجویز می‌کند. بنابراین حتماً به نکات کلیدی قبل از آزمایش توجه کافی داشته باشید.

این مقاله توسط آزمایشگاه ایران مهر تهیه و تنظیم شده است. آزمایشگاه ایران مهر، بهترین آزمایشگاه مشهد می‌باشد که با استفاده از بروزترین فناوری ها و بهترین تجهیزات آزمایشگاهی، با کیفیت ترین خدمات را به شما ارائه می‌نماید.