آشنایی کامل با تست DNA و کاربرد های آن

 چقدر درباره DNA اطلاعات دارید؟ آیا می‌دانید آزمایش DNA چه کاربردهایی دارد؟ انواع بی‌شماری سلول در بدن انسان وجود دارد اما تمام آن‌ها تحت کنترل DNA هستند. DNA تعیین‌کننده وظیفه‌ای است ک سلول‌ها در بدن انجام می‌دهند؛ بنابراین نقش آن‌ها در ساختار بدن غیرقابل انکار است. جالب است بدانید که مولکول DNA در انسان‌های مختلف با یکدیگر فرق می‌کند البته احتمال این‌که DNA دوقلوهای همسان همانند هم باشند بسیار زیاد است.

آرمایش دی ان ای به منظور تشخیص هویت یا اثبات بسیاری از ادعاها در پزشکی قانونی صورت می‌گیرد. با این حال تست دی ان ای کاربرد هایی نظیر آزمایش والدین برای تشخیص والد زیستی، آرمایش قانونی برای شناسایی مظنونی یا قربانیان در پرونده های جنایی، ژن درمانی و شجره نامه ژنتیکی دارند. تا نتها این مقاله همراه ما باشید تا به معرفی کامل آزمایش دی ان ای و نقش آن در زندگی روزمره بپردازیم.

تست DNA چه کاربردهایی دارد؟

جالب است بدانید ۹۹٫۹ درصد DNA دو انسان کاملا یکسان است. اما چیزی که انسان ها را از همدیگر متمایز می‌سازد، آن ۰٫۱ درصد است. در واقع ۰٫۱ درصد توالی کد دی ان ای فرد به فرد متفاوت می‌باشد، چیزی که باعث منحصر به فرد بودن هر می‌شود. این توالی ها که به اصطلاح نشانگر های ژنتیکی نام دارند، بخشی از کدی می‌باشند که افراد در پزشکی قانونی هنگام انجام آزمایش دی ان ای از آن استفاده می‌کنند.

مولکول‌های DNA حاوی اطلاعات زیادی درباره ژنتیک انسان هستند. به عنوان مثال از طریق مولکول‌های DNA می‌توان بسیاری از ویژگی‌های انسان مانند رنگ چشم‌ها را به راحتی قبل از تولد تشخیص داد. همچنین از طریق تست DNA امکان تشخیص هویت وجود دارد به همین دلیل از این آزمایش برای تشخیص والدین یک نوزاد و یا ژن درمانی استفاده می‌شود.

آزمایش والدین : گاهی اوقات به دلایل مختلفی ممکن است فردی به دنبال والد زیستی خود باشد که در چنین مواقعی آزمایش DNA می‌تواند به او برای رسیدن به هدفش کمک کند.

ژن درمانی : ژن درمانی نیز یکی از کاربردهای نسبتاً جدید آزمایش DNA است. در ژن درمانی با استفاده از نتایج تست DNA والدین و جنین می‌توان نقایص و یا بیماری‌های مادرزادی را قبل از تولد تشخیص داد.

آزمایش قانونی : همچنین پلیس برای شناسایی مظنونین و یا قربانیان یک جنایت ممکن است به تشخیص هویت نیاز داشته باشد؛ بنابراین آزمایش دی ان ای می‌تواند به آن‌ها برای کشف حقیقت کمک کند.

شجره نامه ژنتیکی : در این نوع آزمایش برای یافتن آثاری از اجداد فرد مورد نظر، با انجام آزمایش dna از وی نمونه DNA دریافت کرده و بر روی آن تحقیق می‌کنند.

این ها مهم ترین دلایل انجام تست دی ان ای است. بیشتر اوقات انجام تست دی ان ای به خواست خود فرد برای تعیین هویت خود، والدین و یا فرزندان انجام می‌گیرد.

تست دی ان ای چگونه انجام می‌شود؟

احتمالاً شما نیز مانند سایر خوانندگان این مطلب علاقمندید که بدانید تست دی ان ای چگونه انجام می‌شود؟ به همین دلیل در این بخش به صورت خلاصه و با زبانی ساده تلاش می‌کنیم تا به شما فرآیند انجام آزمایش DNA برای تشخیص هویت را توضیح دهیم.

• جمع‌آوری نمونه DNA: در ابتدا بهتر است بدانید که فقط آزمایشگاه‌های تخصصی قادر به انجام تست DNA هستند. برای انجام این آزمایش در ابتدا باید بخش از DNA متقاضی انجام آزمایش در اختیار آزمایشگاه قرار بگیرد. این نمونه می‌تواند بخشی از مو با بزاق دهان باشد. نمونه‌برداری از DNA بسیار آسان است به طوری که در اکثر موارد با استفاده از یک گوش پاک‌کن بخشی از بزاق دهان بیمار به عنوان نمونه گرفته می‌شود.
• شکافتن سلول و جداسازی DNA: در این مرحله به کمک برخی از فرآیندهای مختلف سلول شکافته می‌شود تا بتوان DNA را از آن جدا کرد. روش‌های مختلفی برای جداسازی مولکول DNA وجود دارد اما یکی از رایج‌ترین روش‌های جداسازی DNA از سلول، الکتروفورز نام دارد. در روش الکتروفورز از یک میدان الکتریکی برای جدا کردن مولکول‌های DNA از سایر بخش‌های سلول استفاده می‌شود.
• کپی کردن DNA و یافتن نشانگرهای ژنتیکی: از فرآیندی به نام pcr  برای کپی کردن نسخه‌هایی از مولکول DNA استفاده می‌کنند سپس با استفاده از نشانگرهای ژنتیکی می‌توان رابطه‌های مختلف میان فرد ناشناس و فردی که آزمایش DNA انجام داده است را متوجه شد.

چقدر می‌توان به جواب تست دی ان ای اعتماد کرد؟

اگر آزمایش DNA در آزمایشگاه معتبری انجام شود می‌توان به صورت صد در صدی به جواب آن اعتماد کرد. زمان دریافت جواب تست دی ان ای ممکن است تا سه هفته طول بکشد با این حال تعداد و کیفیت نمونه‌ای که به آزمایشگاه ارسال می‌شود می‌تواند در کاهش یا افزایش زمان انجام آزمایش تأثیرگذار باشد. آزمایشگاه ایرانمهر با دارا بودن انواع دستگاه های روز دنیا و تجیهزات مدرن آزمایشگاهی است که به بهترین آزمایشگاه مشهد تبدیل شده و می‌توان با خیال راحت برای انجام انواع تست ها و آزمایش ها به این آزمایشگاه مراجعه کنید.

باورهای اشتباه درباره آزمایش DNA

بهتر است بدانید که درباره آزمایش DNA تصورات اشتباه زیادی وجود دارد. برخی از این باورهای اشتباه عبارت‌اند از:

پیش‌بینی دقیق ابتلا به بیمارهایی مانند سرطان

از طریق مولکول DNA می‌توان اطلاعاتی درباره احتمال ابتلا به بیمارهایی مانند آلزایمر یا سرطان را به دست آورد اما این اطلاعات فقط نشان‌دهنده ریسک بالای احتمال ابتلا به این بیماری‌ها هستند؛ بنابراین به صورت قطعی نمی‌توان از این تست برای ابتلای حتمی به سرطان یا آلزایمر استفاده کرد زیرا فقط ژنتیک در ابتلا به بیمارها مؤثر نیست بلکه عوامل مختلفی مانند سبک زندگی نیز می‌تواند تأثیر زیادی در افزایش یا کاهش احتمال ابتلا به بیمارهایی مانند سرطان را داشته باشد.

یکسان بودن جواب آزمایش خواهران و برادران

همه ما نیمی از DNA خود را پدر و نیمی دیگر را از مادر دریافت می‌کنیم با این حال ممکن است مولکول‌های DNA در خواهرها و برادرها با یکدیگر متفاوت باشد زیرا نمی‌توان تعیین کرد که کدام بخش از مولکول DNA مادر یا پدر به هر کدام از فرزندان می‌رسد. این مسئله زمانی به وضوح قابل دیدن است که پدر و مادر از دو نژاد مختلف باشند. در این صورت ممکن است یک فرزند بخش زیادی از DNA خود را از مادر به ارث به برد و بالعکس فرزند دیگر بخش زیادی از DNA خود را از پدر دریافت کند. در این صورت تفاوت‌های ظاهری کاملاً قابل مشاهده هستند.

تعیین میزان ویتامین‌ها و مواد مغذی مورد نیاز بدن

برخی از افراد به اشتباه تصور می‌کنند که آزمایش DNA می‌تواند به آن‌ها در مورد مواد مغذی مورد نیاز بدنشان مانند انواع ویتامین‌ها اطلاعات مفیدی بدهد در صورتی که تا به امروز هیچ‌کدام از مطالعاتی که درباره آزمایش DNA انجام شده است درستی این فرضیه را تائید نمی‌کند اما این در حالی است که برخی از آزمایشگاه‌های انجام دهنده تست DNA به متقاضیان پیشنهادهایی برای استفاده از برخی مکمل‌ها را ارائه می‌دهند.

چگونه از جنین آزمایش DNA می‌گیرند؟

شاید برای شما نیز این سؤال به وجود آمده باشد که چگونه می‌توان از جنین تست DNA گرفت؟ در پاسخ به این سؤال باید به شما بگویم که روش‌های مختلفی برای انجام آزمایش DNA از جنین وجود دارد. به عنوان مثال می‌توان از بافت جفت یا مایع آمنیوتیک برای انجام آزمایش DNA استفاده کرد. آزمایش DNA قبل از تولد را می‌توان در هفته چهاردهم یا بیست چهارم انجام داد. پزشک با استفاده از یک سوزن مخصوص مقداری از مایعی که جنین در آن شناور است (آمنیوتیک) را جمع‌آوری کرده و به آزمایشگاه می‌فرستند. این روش نمونه‌برداری ممکن است باعث ایجاد خطرات جدی برای سلامتی مادر و جنین شود. البته پرزهای جفتی نیز می‌توانند برای انجام آزمایش مورد استفاده قرار بگیرند. این آزمایش در هفته دهم تا سیزدهم قابل انجام است. پزشک به کمک یک ابزار مخصوص نمونه کوچکی از پرزهای کوریونی جفت را از طریق واژن خارج می‌کنند.

نتیجه گیری

بیشتر اوقات تست دی ان ای به منظور تشخیص یا اطمینان از ادعاهای پیش آمده در نزد خانواده ها یا پزشکی قانونی صورت می‌گیرد. تست دی ان ای انواع مختلفی دارد که برای کاربردهای گوناگون مورد استفاده قرار می‌گیرد. برای انجام تست دی ان ای کافیست به آزمایشگاه های تخصصی مراجعه نمایید و نسبت نسبت به انجام این آزمایش افدام نمایید. میزان خطا در آزمایش های DNA کم است که در آزمایشگاهایی که از بروز ترین فناوری ها و تجهیزات روز آزمایشگاهی استفاده می‌کند، درصد خطا بسیار پایین تر و نزدیک به صفر است.