آزمایش میکروب معده چیست؟

آزمایش میکروب معده یا آزمایش هلیکوباکتر پیلوری (Helicobacter pylori‎) چیست؟ آزمایش میکروب معده برای تشخیص باکتری هلیکوباکتر پیلوری در معده انجام می شود.

یکی از مشکلاتی که ممکن است گریبان گیر معده و دستگاه گوارش شود، عفونت میکروب معده است. میکروب معده یا هلیکوباکتر پیلوری نوعی باکتری است که پس از ورود به بدن، در دستگاه گوارش مستقر می‌شود. این باکتری پس از گذشت چند سال، در لایه مخاطی معده یا قسمت بالایی روده کوچک، زخم هایی را به وجود می‌آورد. در برخی مواقع، عفونت های ناشی از این زخم ها، باعث بروز سرطان معده می‌شود. به همین دلیل باید نسبت به وجود میکروب معده در بدن هوشیار بود. یکی از راه های اطلاع از تشخیص این باکتری در بدن؛ انجام آزمایش میکروب معده می‌باشد.

هدف از انجام آزمایش میکروب معده، غربالگری و تشخیص عفونت ناشی از وجود یک باکتری گوارشی با نام هلیکوباکتر پیلوری یا H.pylori، در کنار پایش اثربخشی درمان این عفونت می‌باشد. تا انتها این مقاله همراه ما باشید تا میکروب معده را معرفی و به آزمایش هلیکوباکتر پیلوری بپردازیم.

میکروب هلیکوباکتر یا میکروب معده چیست؟

در سال های قبل، مردم تصور می‌کردند که استرس، تغذیه نامناسب، خوردن غذاهای تند و پرادویه و استعمال دخانیات مهم ترین دلیل بروز علائم زخم معده می‌باشد. تا اینکه در سال ۱۹۸۲، میکروب معده کشف گردید و مشخص شد که این میکروب، مهم ترین عامل بروز زخم معده است.

بخوانید: بیوپسی (Biopsy) یا نمونه برداری از معده چیست؟

اسید معده، ماده ای در معده می‌باشد که نقش بسزایی در هضم غذا دارد، در مقابل لایه‌ی مخاطی معده، سبب محافظت از لایه های معده در برابر اسید می‌باشد. میکروب معده پس از ورود به دستگاه گوارش، به لایه ی مخاطی معده حمله می‌کند و به آن آسیب می‌رساند. با آسیب این لایه، اسید معده به این لایه نفوذ می‌کند و موجب ایجاد زخم معده می‌شود. نتیجه ایجاد زخم معده، باعث بروز خونریزی، عفونت و جلوگیری از حرکت غذا در سیستم گوارشی بدن می‌باشد.

راه های انتقال میکروب معده

میکروب معده از طریق آب، غذا یا اجسام آلوده وارد بدن انسان می‌شود. به همین دلیل این میکروب در کشور هایی که از داشتن آب تمیز و سیستم فاضلاب محروم هستند، شایع تر است. همچنین ممکن است میکروب معده از طریق تماس با بزاق یا سایر مایعات بدن فرد آلوده، وارد بدن شود.

بیشتر بخوانید: آزمایش چکاپ چیست؟

بیش از نیمی از جمعیت کرده زمین، این میکروب را در بدن خود دارند اما بیشتر آن ها هرگز به زخم معده مبتلا نمی‌‎شوند. بسیاری از افراد در کودکی به این باکتری آلوده می‌شوند ولی احتمال آلودگی در سنین بزرگسالی نیز وجود دارد ولی سال ها طول می‌کشد که علائمی از وجود این باکتری در معده ظاهر شود. این را هم بدانید که هنوز دلیل اینکه چرا فقط برخی افراد آلوده به این باکتری به ویروس زخم معده مبتلا می‌شوند، پیدا نشده است.

پیشگیری از آلودگی میکروب معده

پیشگیری از آلوده شدن به میکروب معده، روشی مشابه با روش پیشگیری از ویروس یا میکروب های دیگر است. مهم ترین این روش های عبارت است از:

• پرهیز از مصرف و استفاده از آب آلوده یا نامطمئن
• خودداری از خوردن غذاهایی آلوده یا پخته نشده
• شستشوی کامل دست قبل از مصرف وعده غذایی
• پرهیز از شستشو میوه ها و سبزیجات با آب های آلوده
• نخوردن غذاهایی که در محیط های آلوده تهیه و تولید شده اند

آزمایش تشخیص میکروب معده

مهم ترین راه تشخیص وجود میکروب معده در بدن، انجام آزمایش میکروب معده می‌باشد. زمانی که علائمی مانند زخم معده، استفراغ خونی، کاهش وزن، استفراغ مداوم، کم خونی یا اختلال بلع در فرد ظاهر شود، پزشک آزمایش میکروب معده را تجویز می‌کند.

نحوه انجام آزمایش میکروب معده

این آزمایش به وسیله دریافت نمونه خون یا مدفوع صورت می‌گیرد :

نمونه خون :

نحوه انجام آزمایش به وسیله نمونه گیری از خون از ورید بازویی شخص می‌باشد. برای انجام آزمایش خون نیاز به رعایت نکات خاصی مانند ناشتایی نیست ولی باید در مورد داروهایی که مصرف می‌نمایید به همراه آخرین زمان مصرف دارو، به پرسنل نمونه گیر اطلاع دهید. با این حال مهم ترین شاخص های این آزمایش عبارت است از:

 H.pylori Ab (lgG) : در ۹۵ درصد بیماران، تقریبا ۲ ماه بعد از ورود این میکروب به بدن، مثبت می‌شود و پس از ریشه کنی عفونت تا یک سال یا بیشتر مثبت باقی خواهد ماند.

 H.pylori Ab (lgA) : در ۹۶ درصد بیماران، تقریبا ۲ ماه بعد از ورود این میکروب به بدن، مثبت می‌شود و پس از ۳ تا ۴ هفته پس از ریشه کنی آن، سطح عفونت کاهش می‌یابد.

H.pylori Ab (lgM) : این یک شاخص غیر حساس از عفونت حاد می‌باشد.

نمونه مدفوع :

شما باید نمونه مدفوع خود را در ظرفی که آزمایشگاه به شما می‌دهد جمع آوری کنید و آن را در اختیار آزمایشگاه قرار دهید. این آزمایش محصوصا برای شناسایی عفونت فعلی با شناسایی آنتی ژن های تولید شده توسط باکتریهای زنده H.pylori در مدفوع طراحی شده است. علاوه بر این ها، آزمایش مدفوع، عفونت را از سراسر معده و اثنی عشر بررسی و تشخیص می‌دهد.

برای انجام این آزمایش ها از روش ELISA استفاده می‌بشود. الایزا یک روش بیوشیمایی رایج است که معمولا برای اندازه گیری غلظت آنتی بادی ها و یا آنتی ژن ها در خون صورت می‌گیرد.

کدام عوامل باعث اختلال و ایجاد نتایج کاذب در آزمایش می‌شود؟

حین انجام آزمایش میکروب معده, ممکن است برخی عوامل باعث اشتباه در نتیجه آزمایش و ایجاد نتیجه کاذب آزمایش شود، که به چند نمونه از آن ها اشاره می‌کنیم.

• در فرایند پروسه اندوسکوپی، میکروب ممکن است از راه وسایل اندوسکوپی آلوده منتقل شود.
• درجه حساسیت این آزمایش ، ممکن است در بیمارانی که خونریزی مداوم دارند، کاهش یابد.
• مصرف دارو هایی چون Prilosec, Nexium, Prevacid ممکن است با انجام این آزمایش تداخل داشته باشد.

نتیجه گیری

با مطالعه این مقاله اطلاعاتی در مورد میکروب معده و ارتباط آن با زخم معده و سرطان معده آموختید. همچنین نحوه تشخیص و شناسایی این میکروب را از طریق آزمایش میکروب معده مطالعه کردید. هر زمان که متوجه علائم و مشکلاتی در معده یا سیستم گوارش خود شدید، حتما به پزشک مراجعه نمایید. پزشک با معاینه شما، ممکن است بروز حمله میکروب معده به لایه مخاطی را تشخیص دهد و برای شما آزمایش میکروب معده را تجویز کند.

اگر جواب آزمایش شما مثبت شد، پزشک برای درمان آن مقداری دارو تجویز می‌کند می‌کند. معمولا درمان این بیماری یک تا دو هفته به طول می‌انجامد. همچنین برای آزمایش میکروب معده می توانید به آزمایشگاه ایران مهر مراجعه کنید و یا به صورت تلفنی با شماره ۰۵۱۳۸۴۶۶۶۳۳ تماس گرفته و نوبت خود را رزرو کنید.